"Het denken moet leeg zijn om helder te kunnen zien"
J. Krishnamurti 1895 - 1986
Patanjali was een Indiase geleerde en filosoof en schreef ongeveer rond de 2de eeuw voor Chr. de Yoga Sutra's, een van de belangrijkste klassieke teksten uit de yoga literatuur. De Yoga sutra's bestaan uit een verzameling van 196 aforismen, soetra's genaamd. Een soetra (letterlijk 'draad') is een aforisme (een korte, puntige zin of vers) en bestaat uit vier hoofdstukken: 1. Samâdhi Pâda 2. Sâdhana Pâda 3. Vibhuti Pâda 4. Kaivalya Pâda.
In dit uiterst bondige geschrift wordt de filosofie en techniek van de yoga samengevat. Het zogenaamde 'achtvoudige yogapad', wordt behandeld in de hoofdstukken 2. en 3. en is bedoeld om je denkvermogen in 8 stappen of paden te leren beheersen. Het is een praktische methode om tot onthechting te komen. Het is een leermethode dat jezelf moet doen en dat orde schept binnen jezelf.
De yoga van Patanjali is een van de zes orthodoxe filosofische stelsels (darshana's) van India. Als systeem zijn de Yogas sutra's weer gebaseerd en vervlochten met de Sâmkhya darshana, een dualistisch stelsel. Deze betrokkenheid blijkt er ook uit dat beide filosofieën samen Sâmkhya-Yoga worden genoemd: Sâmkhya is de theorie en Yoga de praktijk.
Beide behoren tot de 6 orthodoxe, in Indië officieel erkende filosofieën.
Yoga is een methodische, wetenschappelijke inspanning om tot bevrijding te komen. Wetenschappelijk omdat alles op een methode berust die volgens bepaalde richtlijnen en criteria naar een bepaald doel toewerkt, zodat het evenals een wetenschappelijk experiment, herhaald kan worden door verschillende personen op verschillende tijdstippen met hetzelfde resultaat.
Patanjali beschrijft yoga als volgt: 'Yoga is het moment waarop de beweging van de gedachte stopt'
"Yoga citta vritti nirodhah"
Foto: L. Abrams
De methode van Pâtanjali beter bekend als het achtvoudige pad van Patanjali of Ashtânga Yoga, is een praktisch oefenprogramma op fysiek, mentaal en spiritueel gebied. Die bestaat eruit voor zichzelf een toestand van onthechting, begeerteloosheid, passieloosheid en afwending van de prikkels van de zintuigen en de aantrekkingen (bindingen) van de wereld. Door dit pad te volgen, ontwikkel je meesterschap om je energie, verlangens en emoties en gedachten te controleren en te richten op het centrum van Bewustzijn en zo onthechting te bereiken. Door je meester te maken van jezelf ben je geen slaaf meer van je verlangens die je naar alle kanten trekken. Het belangrijkste is dat yoga de mens verlost van zijn lijden.
Pâtanjali voorziet verschillende, praktische, methodes om de mens van zijn natuurlijke rusteloosheid en onreinheid te bevrijden die hindernissen zijn op het pad. Deze methodes versterken de wilskracht, het volhoudingsvermogen en de levenskracht van de beoefenaar, maar dat is geen doel op zich! Alles is gericht op bevrijding van het Rad van Bestaan en de ver-één-i-ging met het Absolute Bewustzijn.
De acht stappen zijn:
1. Yama (5 ethische principes: geweldloosheid, oprechtheid, niet stelen, meesterschap, geen hebzucht/niet hechten)
2. Niyama (5 essentiëe zelfobservaties: innterlijke/uiterlijke reiniging, tevredenheid, zelfdiscipline, reflectie, overgave)
3. Ãsana (fysieke lichaamshoudingen Hatha yoga)
4. Prânâyâma (beheersing van prana/energiestromen zoals je ademhaling, die 4 fases kent:
Puraka = inademing
Kumbhaka = adem vasthouden na inademing, longen vol,
Recaka = uitademing
Shunyaka = adem vasthouden na uitademing, longen leeg)
5. Pratyâhâra (terugtrekken van de zintuigen van de objecten in de buitenwereld en breng je de aandacht naar binnen) 6. Dhâranâ (concentratie door bijvoorbeeld een mantra)
7. Dhyâna (meditatie, concentratie gebundeld en je aandacht éénpuntig gericht is)
8. Samâdhi (object en subject versmelten en de uiteindelijke Samadhi is een staat voorbij alle ervaringen).
Iedere stap kent weer een onderverdeling.
stap 1 tot 5 wordt Bahiranga genoemd: naar buiten gerichtt
stap 6 tot 8 wordt Antaranga genoemd: naar binnen gericht.